Η Εξέλιξη της Νικοτίνης: Από τη Φωτιά στον Ατμό
Η εποχή της vape έχει φέρει επανάσταση στον κόσμο της νικοτίνης. Ενώ τα παραδοσιακά τσιγάρα καίνε καύσιμα για να παράγουν καπνό, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα θερμαίνουν υγρά για να δημιουργήσουν ατμό. Αυτή η διαφορά στη μέθοδο έχει δημιουργήσει μια νέα συζήτηση για την υγεία, την κοινωνική αποδοχή και τη ρύθμιση.
Κλειδιά για την Κατανόηση της Διαφοράς
Σύνθεση και Τοξικότητα
- Παραδοσιακά τσιγάρα: Περιέχουν πάνω από 7,000 χημικές ουσίες, εκ των οποίων τουλάχιστον 70 είναι καρκινογόνες (ΙΟΜ, 2023). Η καύση δημιουργεί πίσσα, μονοξείδιο του άνθρακα και φαινόλες.
- Ηλεκτρονικά τσιγάρα: Ατμοποιούν υγρά με νικοτίνη, γλυκερίνη, προπυλενογλυκόλη και αρωματικές ουσίες. Μελέτες του Πανεπιστημίου Πατρών (2024) δείχνουν 95% χαμηλότερες ποσότητες τοξικών ουσιών σε σύγκριση με τον καπνό.
Προφίλ Υγείας
- Πνευμονικά προβλήματα: Οι χρήστες παραδοσιακών τσιγάρων έχουν 15πλάσιο κίνδυνο χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (COPD) σε σχέση με τους μη καπνιστές (Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, 2023).
- Νεανική χρήση: Το 22% των Ελλήνων εφήβων έχει δοκιμάσει vape (ΕΚΤΕΠΝ, 2024), με ανησυχίες για νευροτοξικότητα λόγω της νικοτίνης σε αναπτυσσόμενους εγκεφάλους.
Κοινωνική και Οικονομική Επιρροή
- Κόστος: Ένας χρόνος χρήσης παραδοσιακών τσιγάρων στην Ελλάδα κοστίζει περίπου €1,200 ετησίως, έναντι €600 για συσκευές vape (ΣΕΥΠ, 2024).
- Δεύτερο χέρι έκθεση: Ο ατμός από ηλεκτρονικά τσιγάρα περιέχει 10 φορές λιγότερες τοξίνες από τον καπνό (Εθνικό Ινστιτούτο Κατά του Καπνίσματος, 2023).
Το Δίλημμα της Ρύθμισης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει διαφορετικές προσεγγίσεις:
- Παραδοσιακά τσιγάρα: Πλήρης απαγόρευση διαφήμισης, φορολογία 80% και απαγόρευση γεύσεων.
- Ηλεκτρονικά τσιγάρα: Περιορισμένη διαφήμιση, φορολογία 50% και απαγόρευση νικοτίνης >20mg/ml (Οδηγία 2023/05).
Στην Ελλάδα, η πρόσφατη νομοθεσία απαγορεύει τη χρήση vape σε δημόσιους χώρους και εισάγει προειδοποιήσεις υγείας στις συσκευές (Νόμος 5050/2024).